Jacques Vaniere, ein Jesuit, geb. zu Beziers 1664) geft. zu Toulouse 1739, gehört zu den besten Nachahmern des Virgilischen Lehrgedichts, und zu den glücklichsten neuern lateinischen Dichtern. Dem Entwurfe seines aus sechszehn Büchern bestehenden georgischen Gedichts, Praedium Rufticum, gab er nur allzu viel Ausdehnung, und zog eine Menge von entferntern oder minder wichtigen Gegenständen in denselben hinein. Aber selbst dieser große Reichthum des Stoffs erzeugte eine gewisse Dürftigkeit und Monotonie der Ausführung; um so mehr, da die Phantasie und Erfindungskraft dieses Dichters sehr mäßig, sein Geschmack nicht sehr verfeinert, und seine Sprache oft nur metrische Prose ist. - Vergl. Dusch's Briefe, Th. I. n. A. Br. VI. Um seinen Abstand vom Virgil lebhaft zu fühlen, vergleiche man nur folgende Stelle, die keine seiner schlechtesten ist, mit der obis gen des römischen Dichters von ähnlichem Inhalte.
PRAEDIVM RVSTICVM. L. VII. v. 1. ff.
Annuus agricolis ordo breviorque laborum Summa mihi tradenda, prius quam fingula verfu Perfequar: in tenues ruris defcendere curas Si piget, hanc mecum faltem cognofcite partem, Qui colitis pingues operis venalibus agros.
Id folitum vobis nunc incufare querelis Sidera, nunc fterilem falfis inceffere terram- Opprobriis; quod ceflet iners, laffataque raras Iam pariat fegetes: atqui nec fidera caeli Mutavere vices; neque poft tot fecula mater Alma virum fenio tellus effoeta quievit: Sed cultu viget, aeternam fortita iuuentam ; Et curis hominum iugique exercita ferro,
Primaevas reparat vires; nec inertior annis Dedicit veterem, noftro fed crimine, laudem.
Quae manibus fulcare fuis gens prisca folebat, Nos avidi fructus imprudentesque laborum, Horrida furaci permittimus arva colono; Nec pudor eft Dominum fervos audire docentes, Vsque novos tentare modos, artemque colendi Non nifi per grandes peccando difcere fumptus."
Ingenium mifere torquemus, ut aequoris ae- ftum
Aftrorumque vias ftudio fpeculemur inani. Qua fine deficerent viduae cum civibus urbes, Frugiferae cultura iacet telluris; et unum Scire pudet, tacito fequimur quod ruris amore; Et quo regna folent armis opibusque vigere. Alter enim culto cenfus nec certior agro, Militiae potior neque difciplina: perito Miles ab Agricola fit ftrenuus atque laboris Et famis ac brumae patiens: agreftibus olim Roma viris orbem domuit: duo fulmina belli Scipiadae coluere folum, glebasque ruebant Qua verfae cecidere manu Carthaginis arces.
Non alia eft fceleris magis expers vita, beato Quam quae rure piis agitur longaeva Colonis, Ambitione procul, miferaque cupidine lucri. Hinc hominum patrem, mundi Deus author, agre- ftes
Edidit inter opes: retro labentibus annis Aurea fi qua dedit mortali fecula genti, Agricolis fluxere viris; atque illius aevi Si qua relicta manent veftigia, rure fuperfunt; Floret ubi facra relligio, cultusque fupremi Numinis; unanimes ubi cernitur inter amicos - Nuda fides, hoftes inter placabilis ira. Hic tenui victu ftudioque laboris aluntur Iuftitia et pietas: irritant oppida luxum,
Luxus avaritiam: fcelus haec prorumpit in omne.
Quare agite antiquum patrii revocemus ame
Ruris; et agricolas artem doceamus alumnam Virtutis, fidei comitem, morumque magiftram.
Mobilibus funt qui numeris inflectere vocem, Plaudere qui pedibus choreas, qui caedis amantes Formantesque manus in mutua funera, promptam
Heu! nimium ferro monftrent accerfere mortem.
Ruris ut ipfa fuo quoque difciplina magiftro. Gaudeat; et campis fua fint praecepta colendis; Quae veniunt properanda novo iam Vere, quid. Aeftas
Autumnusque monent, quos rure domique laba
Agricolis permittit Hyems ignava, docebo; Annua per varias partitus tempora curas.
Aeterno poftquam foboles aequaeva parenti Induit humanos artus, promiffaque, terris Auxilia, et tectum mortali corpore Numen Attulit; ex illo nobis revolubilis annus Incipit, effundens primum qua luce cruorem Ingenitas homini Deus abluit hoftia labes. Inde refurgentis numerant primordia mundi; Et novus a Chrifto feclorum nafcitur ordo.
Naturam fequar ipfe ducem; Caelumque reclu- dens
Torpentesque finus terrae, referabit et annum Purpureis mihi Ver manibus; viridemque iuven-
Ante canam, triftis memorem quam tarda fenectae Tempora: nam quatuor divifus partibus annus Humanae perfecta refert imitamina vitae.
Vere renidentem credas iuvenefcere mundum: Germina vitali turgent lactentia fucco:
Nata recens, ac mollis adhuc, et roboris expers Audet humo vix ftare feges; ridentibus agris Blandior arridet Zephirus, pennaque iocanti Mulcet odoratos flores, queis picta decentes Terra finus, iam tum meffi praeludit opimae,
Fortior et plenis adolefcit viribus annus; Cum gravis exacto iam Vere reducitur Aeftas. Maturus fructu dein uberiore decorum Attollit caput Autumnus; Brumaeque nivalis Denique canities et frigora pigra fequuntur.
Ergo abi iam propior gelidas ablegat in Arctos Sol Hyemem, et nudis frondes Ver mite redonat Arboribus, viridique refert fua gramina terrae,, Atque fuos avibus cantus, fua gaudia mundo Rufticus hyberno iam non piger igne, ligones Expedit; et terrae florentis imagine gaudens, Arva colit, cultuque novos fuperaddit honoress
En tumet, et gravidas laxato cortice Palmes agit: teneres evolvens vinea frondes Nafcentem iam tum monftrat tibi Vinitor uvam Sollicitatque tuas praefenti munere curas; Vt fepem repares, alimentaque pinguia ferro Flicias, fodiens circum, natosque revellens Abs radice rubos et iniqui graminis herbam Quam nifi fumofis ficcam procul ignibus uras Radices iterum terris aget, atque per omnem Latius effundet fefe vivacior agrum.
Intermiffa boves redeant ad aratra, novales, Profubigant, dum mollis ager, facilisque moveri, Non pluviis tamen udus aquis; ne craffa revel lant
Terga foli; quas dein glebas nec vomer aratri, Nec pluviae Zephirique putri tellure refolvent.
Difficiles cum iam primis a menfibus anni Sulçat Arator agros; hominumque boumque labo
Vaniere. Saepius explora: tunc demum intellige crudi Nil fupereffe foli, cum fciffa per aequora campi Inferitur fine vi transverfis pertica fulcis.
Hyberno dum pigra gelu filet herba; foluti Prata terant impune Boves: fed Vere renafcens Gramen ubi flores intermicat, udaque verno Prata colore rubent; procul hinc herbofa fecundum Flumina pafcatur, gravior pede Taurus inerti Nec calcet fpes ipfe fuas cum mollibus herbis. At neque ferta legat, floresque Puella per omnes Erret, et inftabilis nunc hos nunc demetat illos, Nunc omnes effundat humi; Violasque perofa Quas habet in manibus, cupido molles Hyacinthos Vngue petat, tenerasque vago pede proterat her- bas.
Vnus erit verno qui tempore prata Colonus Ambulet, ut iuncos ima de ftirpe revellat, Ac lapides, et fi qua iacent obnoxia falci, Amoveat; nudaeque ruens telluris acervos, Aequet humum dorfo quam deformavit iniquo Effodiens hinc inde cavos fibi Talpa penates.
Ipfa etiam fenio (nifi vis humana resistat) Degenerant quae prata fimo recreate; fitumque Et veterem campi maciem fuperate colendo. Atque ubi nil profunt fterili laetamina fundo; Jam neque rivus aquis iuvat auxiliaribus herbam, Invalidis iuncos inter quae ftirpibus aegre Profilit, et rara brevis interlucet arifta; Prata lacertofi fubigant ignava iuvenci: Altius aut palam nitens pede Rufticus arvis Imprimat, et verfis caelo radicibus, herbam Extirpet penitus. Mutato femine terra Triticeas alet ingenti cum foenore meffes, Atque iterum viridi fe laetior induet herba.
Arenti quos prata bibant aeftate, parabis Ante diem rivos; et decrefcentibus alveis
« ZurückWeiter » |